کد مطلب:41667 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:225

طلب آمرزش











مردی در كنارم به نماز ایستاده بود. شنیدم كه برای پدر و مدر خود كه در جاهلیت از دست داده بود استغفار می كند.

به او گفتم: آیا برای پدر و مادر خود كه در جاهلیت به حال كفر مرده اند استغفار می كنی و برای آنان آمرزش می طلبی؟!

گفت: چه مانعی دارد؟ مگر این ابراهیم نیست كه برای پدر خود (آزر) آمرزش خواسته است؟!

ندانستم كه در پاسخ وی جه بگویم. قصه را برای رسول خدا(ص) بیان كردم كه این آیه نازل گشت:

و استغفار و طلب آمرزش ابراهیم برای پدرش (یعنی عمویش) جز یك وعده محض نبوده است و چون بر وی معلوم گشت كه او دشمن خداست، از وی تبری و دروی جست.[1] .

ابراهیم بعد از وفات پدر دریافت كه او دشمن خداست و لذا هیچ استغفاری برای وی نكرد.

عن علی قال: صلی رجل الی جنبی فاستغفر لابویه و كانا ماتا فی الجاهلیه فقلت:

[صفحه 67]

تستغفر لابویك و قد فی جاهلیه؟ فقال: قد استغفر ابراهیم لابیه! فلم ادر ما ارد علیه فذكرت ذلك للنبی فانزل الله:

(و ما كان استغفار ابراهیم لابیه الا عن موعده وعدها ایاه فلما تبین له انهعدو لله تبرا منه)...لما مات تبین نه عدو لله فلم یستغفرله.[2] .

[صفحه 68]



صفحه 67، 68.





    1. سوره توبه (114:9).
    2. بحار، ج 75، ص 90. مقصود از آب در آیه شریفه، آزر عموی ابراهیم است نه پدر او؛ چه اینكه در جای خود ثابت است كه پدران و اجداد ائمه طاهرین و پیامبران همواره موحد بوده اند و دامان پاك آنها هرگز به قذارت شرك آلوده نگشته است.

      علامه طباطبایی در جلد هفتم المیزان، آنجا كه به بحث از تفسیر آیه شریفه پرداخته، فرموده است: كلمه اب همانطور كه بر پدر صلبی اطلاق می شود و در مورد عمو و سرپرست هم به كار می رود. سپس شواهدی از قرآن كریم در اثبات سخن خود می آورد و آنگاه می نویسد:

      ابراهیم پس از تعمیر خانه كعبه دعا می كند و مطالبی را از خدای بزرگ درخواست می نماید تا آنكه می گوید: (ربنا اغفرلی و لوالدی و للمومنین یوم الحساب) (آیات 31 و41 سوره ابراهیم) كه در اینجا می بینیم بعد از آن بیزاری جستن و تبری از پدرش، باز هم برای پدر و مادر خود طلب مغفرت كرده، اما این بار از آن دو با جمله والدی یاد كرده است.

      از جمع بندی بین آیات معلوم می شود كه والد در این آیه با قرائنی كه در كار است پدر صلبی و واقعی ابراهیم بوده و این شخص غیر از آزر است. لطف مطلب در تعبیر به والد است كه معمولاً بر پدر صلبی اطلاق می شود، برخلاف اب كه همانگونه كه گفته شد؛ گذشته از پدر بر عمو و سرپرست و پدر مادر و شوهر مادر هم اطلاق می شود.